VII. Czy słuszne było podzielenie Janusa i Terminusa na dwa bóstwa? - Św. Augustyn - Państwo Boże Księga VII

» Państwo Boże - św. Augustyn » Księga VII » VII-I » VII-II » VII-III » VII-IV » VII-V » VII-VI » VII-VII » VII-VIII » VII-IX » VII-X » VII-XI » VII-XII » VII-XIII » VII-XIV » VII-XV » VII-XVI » VII-XVII » VII-XVIII » VII-XIX » VII-XX » VII-XXI » VII-XXII » VII-XXIII » VII-XXIV » VII-XXV » VII-XXVI » VII-XXVII » VII-XXVIII » VII-XXIX » VII-XXX » VII-XXXI » VII-XXXII » VII-XXXIII » VII-XXXIV » VII-XXXV

                      Pytam się naprzód, któż jest tedy ten Janus, od którego Warro zaczyna? Otrzymuję odpowiedź: Jest to świat. Bardzo to krótka i jasna odpowiedź. Ale dlaczegóż powiadają, że początek rzeczy do niego należy, a koniec do innego boga, którego Terminusem zowią? Z powodu początku i końca wszechrzeczy tym dwom bogom, powiadają, poświęcone są dwa miesiące poza temi dziesięcioma, których głowa jest Marzec aż do Grudnia, więc Styczeń Janusowi, a Luty — Terminusowi. Dlatego powiadają, że Terminalia obchodzone bywają w tymże miesiącu Lutym (Februarius), gdyż wtedy odbywa się oczyszczenie sakralne nazywane Februm, skąd i nazwa miesiąca tego. Azaliż więc do świata, którym jest Janus, początki rzeczy należą, a końce nie należą, aby nad niemi inny bóg był przełożonym? Czyż nie godzą się na to, że wszystko, cokolwiek się na tym świecie, jak powiadają, staje, kończy się też na tym świecie? Cóż to za nierozum dawać w działaniu połowę władzy Janusowi, a w posągu podwójną mu dawać twarz? Czyż tę dwuczołowość boga nie zręczniej by było wytłumaczyć, gdyby tegoż boga i Janusem i Terminusem nazwać i jedne, twarz początkom rzeczy, drugą końcom rzeczy niby poświęcić? Wszakże każdy, co coś działa, i na początek i na koniec powinien się oglądać; bo kto w każdym ruchu czynności swej na początek się nie ogląda, ten i końca myślą nie dojrzy. Przetoż konieczna jest wiązać z pamięcią, poza siebie patrzącą, baczenie na to, co przed nami; inaczej, komu umknie początek, nie będzie wiedział, jak skończyć. A jeśliby sądzili (poganie), że życie szczęśliwe na tym się świecie zaczyna, a poza światem się kończy, i dlatego to Janusowi, jako światu, przypisali władzę tylko nad początkami spraw wszelkich, to z pewnością wyżej nadeń postawiliby Terminusa i nie wyłączaliby go z pośród bogów celniejszych. Ale chociaż nawet i teraz, kiedy przypisujemy tym bogom tylko doczesnych rzeczy początki i końce, to i tak Terminus większą cześć powinien był odbierać. Boć większa jest radość, gdy się rzeczy jakiejś dokończy; podczas, gdy rozpoczęcie dzieła pełne jest troski, dopóki się go nie doprowadzi do końca, którego każdy, co coś rozpoczął, z całej duszy pożąda, do niego śpieszy, wygląda go i pragnie; i nie wcześniej radość mu serce rozpiera, dopóki dzieła zaczętego nie dokona.

czytaj dalej >>> VIII. Z jakiegoż to powodu czciciele Janusa zmyślili sobie dwuczelny jego obraz; a niekiedy i o czterech czołach chcą go mieć? - Św. Augustyn - Państwo Boże Księga VII