XXX. Jakie uczciwe i rozumne pobudki nakazują odróżnić Stwórcę od stworzeń, by zamiast jednego Boga nie czcić tylu bogów, którzy są dziełami jednego Twórcy. - Św. Augustyn - Państwo Boże Księga VII

» Państwo Boże - św. Augustyn » Księga VII » VII-I » VII-II » VII-III » VII-IV » VII-V » VII-VI » VII-VII » VII-VIII » VII-IX » VII-X » VII-XI » VII-XII » VII-XIII » VII-XIV » VII-XV » VII-XVI » VII-XVII » VII-XVIII » VII-XIX » VII-XX » VII-XXI » VII-XXII » VII-XXIII » VII-XXIV » VII-XXV » VII-XXVI » VII-XXVII » VII-XXVIII » VII-XXIX » VII-XXX » VII-XXXI » VII-XXXII » VII-XXXIII » VII-XXXIV » VII-XXXV

                      Rozpoczynając teraz wyliczanie owych dzieł jedynego i prawdziwego Boga, z których pogańscy uczeni, pragnący niby to poważnie wytłumaczyć tajemnicze obrzędy religijne, — bezwstydne i zbrodnicze, uczynili sobie bogów, i licznych i fałszywych, — powiem, że my owego Boga czcimy, który dla wszystkich przez się stworzonych natur ustanowił początki i końce; który ma u siebie przyczyny wszech rzeczy, zna je i rozporządza niemi; który nadał siłę nasionom; który duszę rozumną, co ją duchem (animus) zowią, wlał wedle swej woli w pewne żyjące twory; który obdarzył nas władzą i używaniem mowy; który udzielił wedle swego upodobania niektórym duchom (spiritibus) daru przepowiadania przyszłości; który, również według swego upodobania, sam przez niektórych przyszłość przepowiada i choroby odgania; który też kieruje nawet wszczęciem, przebiegiem i końcem wojen, gdy te są potrzebne ku poprawie lub karaniu rodzaju ludzkiego; który ogień tego świata, potężny i niszczący, stosownie do potrzeb wszechprzyrody zapalił i rządzi nim; który jest twórcą wód wszelkich i panem ich; który uczynił słońce, najjaśniejsze z pośród wszystkich świateł stworzonych i moc mu właściwą i ruch mu nadał; który nawet i piekieł samych nie zostawia poza granicami władzy swojej; który i nasieniem i pokarmami, bądź suchemi, bądź płynnemi, zastosowanemi do różnych natur, śmiertelne istoty opatrzył; który ziemię buduje i użyźnia; który jej płodami obsypuje i zwierzęta i ludzi; który zna przyczyny, nietylko zasadnicze, ale też i pośrednie i niemi rozporządza; który księżycowi wskazał drogę jego; który szlaki niebieskie i ziemskie wskazuje wszelkim ruchom i zmianom; który umysłowi człowieka, przezeń stworzonemu, pozwolił poznać kunszty wszelakie dla ułatwienia życia i bytu człowieczego; który połączenie mężczyzny i niewiasty ustanowił ku krzewieniu potomstwa; on udzielił gromadom ludzkim dobrodziejstwa łatwego używania ognia ziemskiego, by i na ogniska był używany i na oświetlenie. — Nad wszystkiemi temi sprawami trudził swe myśli mąż wielce biegły i uczony, Warro, aby je podzielić między bogi wybrane za pomocą najrozmaitszych wykładów fizycznych, które albo skądinąd zaczerpnął, albo sam sobie wymiarkował. Tymczasem to wszystko sprawuje i działa jeden prawdziwy Bóg; lecz tak działa, jak tylko Bóg działać może, to jest, wszędzie cały, nieobjęty żadnemi miejscami, nieskrępowany żadnemi więzy, nierozcinalny na żadne części i niezmienny w żadnej części, napełniający niebo i ziemię wszechobecną potęgą swoją, niepotrzebującą natury (stworzonej). Tak przeto rządzi wszystkiem, co stworzył, że też to wszystko ruchy swoje wykonywać i kierować może z jegoż pozwolenia. A chociaż żadna rzecz bez niego być nie może, żadna rzecz jednak nie jest nim. Działa też wiele przez aniołów, ale tylko sam z siebie daje aniołom szczęśliwość.
                Takim też sposobem, jakkolwiek w pewnych sprawach posyła aniołów do ludzi, to jednakże ludziom szczęśliwość daje nie z aniołów, lecz z siebie samego, tak jak daje i aniołom. W tym to jedynym i prawdziwym Bogu mamy nadzieję otrzymania żywota wiecznego.

czytaj dalej >>> XXXI. Jakich to szczególnych dobrodziejstw, oprócz zwykłej hojności Bożej, zażywają zwolennicy prawdy ? - Św. Augustyn - Państwo Boże Księga VII